Podstawową metodę leczenia obrzęku limfatycznego zaleca się kompleksową terapię przeciwobrzękową – KTP (udrażniająca), która obejmuje:
– manualny drenaż limfatyczny (MLD),
– kompresjoterapia (w pierwszej fazie za pomocą bandaży, podkładów i materiałów wyścielających, natomiast w drugiej – za pomocą produkowanej najczęściej na miarę odzieży uciskowej),
– presoterapię (mechaniczny drenaż-pneumatyczny BOA),
– ćwiczenia poprawiające odpływ chłonki (edukuje fizjoterapeuta),
– pielęgnacja skóry (edukuje fizjoterapeuta).
KTP – FAZY
Obejmuje dwie następujące po sobie fazy terapii:
— I FAZA, INTENSYWNA
Maksymalna redukcja obrzęku. W tym celu stosuje się codziennie: manualny drenaż limfatyczny, kompresoterapię w postaci bandażowania i ćwiczenia poprawiające odpływ chłonki.
Leczenie intensywne należy zakończyć, jeżeli dalsza redukcja obwodu nie jest możliwa do osiągnięcia.
Czas trwania pierwszej fazy leczenia zależy od stopnia zaawansowania obrzęku u pacjenta poddawanego terapii.
Jeśli pacjent rozpoczyna leczenie, gdy obrzęk nie jest bardzo zaawansowany, najlepiej 1 stopnia, czyli, gdy obrzęk jest miękki, a opuchlizna znika sama po uniesieniu kończyny, np. po wypoczynku nocnym, faza trwa około 4 tygodni. Jeśli obrzęk jest bardziej zaawansowany może proces trwać dłużej.
— II FAZA, UTRWALAJĄCO-OPTYMALIZUJĄCA
Celem jest utrwalenie i utrzymanie efektów terapii uzyskanych w trakcie leczenia intensywnego.
W tym celu stosuje się: automasaż(edukuje fizjoterapeuta), kompresoterapię w postaci elastycznych materiałów uciskowych i ćwiczenia poprawiające odpływ chłonki.
Biorąc pod uwagę przewlekły charakter schorzenia, jakim jest obrzęk limfatyczny, czas trwania drugiej fazy obejmuje zazwyczaj całe życie.
SKUTECZNOŚĆ
Manualny drenaż limfatyczny jest skuteczny tylko w połączeniu z pozostałymi elementami terapii, a szczególnie w połączniu z kompresjoterapią.
Jeśli po zabiegi nie zostaną zastosowane bandaże ze specjalistycznymi podkładami (w pierwszej fazie terapii),
efekt zwiększonej zdolności naczyń limfatycznych do dystrybucji płynów jest praktycznie zerowy. Dodatkowo ruch(cwiczenia) w kompresji zwiększa ten efekt terapeutyczny.
Jeśli pacjent jest w drugiej fazie terapii, to znaczy obrzęk jest maksymalnie zmniejszony i stabilny bandaże mogą być zastąpione odzieżą płaskodzianą.
CZĘSTOTLIWOŚĆ
W 1. fazie Kompleksowej Terapii Przeciwobrzękowej manualny drenaż limfatyczny wykonuje się codziennie a nawet można 2 razy dziennie,
w 2. fazie 1-3 razy tygodniowo. Systematyczne stosowanie wspiera rozwój systemu dobrze funkcjonujących naczyń limfatycznych skóry oraz sprzyja tworzeniu nowych.
WSKAZANIA
– obrzęk limfatyczny w wyniku choroby onkologicznej( po usunięciu węzłów chłonnych, mastektomii, brachyterapii)
– obrzęk żylnym, a także po prostu przy niewydolności żylnej,
– obrzęk pooperacyjny,
– obrzęk pourazowy,
PRZECIWSKAZANIA
– nieleczona zastoinowa niewydolność serca,
– ostry stan zapalny skóry wywołane przez bakterie, grzyby, wirusy,
– zakrzepica żył głębokich.
OKOLICE NA KTÓRYCH WYKONUJE SIĘ KTP
– kończyny górne
– kończyny dolne
– klatka piersiowa
– jama brzuszna
– twarz